Het existentiële Delphi-Model

Het hoogbegaafdheidsmodel, dat in mei 2006 werd ontwikkeld door een groep van twintig experts (die zelf ook hoogbegaafd zijn), is bijzonder om drie redenen:

1. Van Binnenuit Gevormd: Het model is gevormd van binnenuit, niet door psychologen die van buitenaf kijken. Het zijn hoogbegaafde ervaringsdeskundigen die hebben uitgedrukt wie ze zijn en hoe ze zich anders zien dan anderen. Het model zegt iets over de persoonlijke beleving van hoogbegaafdheid en wat dat betekent voor de hoogbegaafde zelf.

2. Existentieel Model: Het is de eerste keer dat het om een existentieel model gaat. Het model vertelt over het zijn van hoogbegaafden, het denken, het voelen, het willen en het waarnemen, alsook over de onderlinge verbanden tussen al deze facetten.

3. Versterking in de Samenleving: Het model kan hoogbegaafden versterken in de samenleving zodat ze uit de kast durven komen. De positieve belichting van de hoogbegaafdheid en het wijzen op de kansen en mogelijkheden die hoogbegaafdheid biedt, zorgt voor een empowerment van hoogbegaafden. Het model kan dan, naast het feit dat het verklarend kan zijn, ook gebruikt worden om zichzelf als groep op een fijne manier in de markt te zetten.

Het Model Uitgelegd

Het uitgangspunt in de uitleg van het Delphi-model is de gedachte dat een mens – en dus ook een hoogbegaafde – niet los staat van zijn omgeving. Hij of zij neemt een bepaalde plaats in de samenleving in, is onderhevig aan allerlei invloeden vanuit de samenleving en brengt in die samenleving van alles teweeg.

1. Innerlijke Kenmerken:

   • Autonoom zijn: Hoogbegaafden trekken hun eigen conclusies en blijven bij hun eigen afwegingen.
   • Hoogintelligent denken: Ze denken analytisch, in matrixen, op verschillende niveaus en tijdstippen tegelijkertijd.
   • Rijk geschakeerd voelen: Hoogbegaafden ervaren veel emoties, genuanceerd en sterk verweven.

2. Wisselwerking met de Buitenwereld:

   • Gedreven en nieuwsgierig willen: Ze zijn leergierig, willen ontdekken en gaan ver door.
   • Scheppingsgericht doen: Altijd bezig met iets maken, van modellen tot muziekstukken.
   • Hoogsensitief waarnemen: Alle zintuigen staan op scherp, alles komt binnen met volle nuance.

3. Aard van het Samenspel (Binnen versus Buiten):

   • Snel: Hoogbegaafden zijn snel, heel snel. En dat in nagenoeg alle facetten van hun existentie. Prikkels komen snel binnen. Een emotionele wereld daaromheen is gauw geschapen. Het denken is als een supersnelle processor.
   • Creatief: Ze zijn vindingrijk, origineel en leggen ongewone verbanden.
   • Intens: Alle knoppen van voelen, denken en willen staan op tien.
   • Complex: Een hoogbegaafde zit complex in elkaar, functioneert complex – veelzijdig, zo u wilt – en kan grote complexiteit aan. Een hoogbegaafde is alles behalve eenvoudig.

Dit model benadrukt de complexe dynamiek tussen begaafdheidsfactoren, persoonlijkheidskenmerken en omgevingsinvloeden. Het biedt waardevolle inzichten voor het begrijpen en ondersteunen van hoogbegaafde individuen¹²³.